Project SAA (Schiphol-Amsterdam-Almere)Project SAA (Schiphol-Amsterdam-Almere) heeft tot doel de capaciteitsuitbreiding van het wegennet tussen Schiphol en Almere. Het geldt als een van de grootste projecten in voorbereiding binnen Rijkswaterstaat en omvat circa 63 kilometer autosnelweg op de A9, de A10, de A1 en de A6. De doorstroming wordt verbeterd door onder andere uitbreiding van rijstroken, aanleg van een nieuwe brug over het Amsterdam-Rijnkanaal en een eco-aquaduct in de A1, de aanpak van 5 grote knooppunten en aanpassing van 100 bruggen en viaducten. Innovatieve middelen zullen worden toegepast om de luchtkwaliteit te verbeteren. Bij de weguitbreiding hoort een samenhangend pakket van investeringen in natuur, cultuurhistorie en water zoals een natuurboulevard en recreatieve vaarverbindingen.
De werkzaamheden worden fasegewijs gecontracteerd, van 2010 tot ca. 2016. Behalve deelproject A10-Oost zullen de overige vier deelprojecten in de vorm van DBFM-contracten op de markt worden gebracht.
De projectorganisatie is vormgegeven volgens het IPM (Integraal Project Management) model en één van de uitgangspunten was de integrale toepassing van Systems Engineering.

Aan mij werd gevraagd het plan van aanpak projectbeheersing te implementeren en één van de managers te coachen op persoonlijk leiderschap.
Één van de onderdelen die daarbij nog geheel opgezet diende te worden was een Kwaliteit Management Systeem (KMS). Om te komen tot een KMS dat als praktisch en werkelijk ondersteunend voor de aansturing en beheersing van het project werd ervaren heb ik allereerst mijn visie op projectbeheersing neergelegd. Op basis hiervan zijn speerpunten voor het KMS bepaald, die aspecten die van wezenlijk belang zijn om het project op een beheerste manier te ontwikkelen en realiseren. Die speerpunten zijn:

Mensen
Aan de basis van alles wat gerealiseerd wordt staat een menselijke handeling. Ook zijn het uiteindelijk de mensen die een (project)organisatie vormen. Aandacht voor vaardigheden en talenten en vooral houding en gedrag zijn cruciaal voor een (kwalitatief) goed resultaat. Zeker bij zo’n groot en complex project als SAA kun je niet alles in regeltjes vatten en is de grootste garantie op succes als mensen zich bewust zijn van hun bijdrage in het grotere geheel, over muren heen kijken, zich proactief gedragen en gericht zijn op samenwerking.
Organisatie
Om effectief met elkaar te kunnen samenwerken heb je heldere afspraken en duidelijkheid over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden nodig. Het gaat hier ook om eenduidige structuren, systemen, kaders en richtlijnen
Ontwikkeling projectopdracht
Kwaliteit is de mate waarin het eindresultaat voldoet aan de vastgestelde behoefte. Die vastgestelde behoefte ligt vast in de projectopdracht en deze wordt naar de realisatie in verschillende stappen uitontwikkeld:
projectopdracht – scope – klant eisen specificatie (KES) – systeem eisen specificatie (SES) – vraag specificatie (VS) – contract – realisatie.
Kwaliteitsborging van deze ontwikkelstappen, door verificatie/validatie van vervolgstappen aan voorgaande, is van wezenlijk belang beheersing van het project.
Werkpakketten
Binnen SAA wordt volgens de Systems Engineering systematiek gewerkt en in dit verband wordt onder andere een Work Breakdown Structure gemaakt. Dit levert een overzicht van alle werkzaamheden en productien en hoe die bijdragen aan de totaalopgave van het project. Dit wordt vastgelegd in Werkpakketten en productbeschrijvingen, die o.a. de kwaliteitseisen aan de activiteiten en producten, de onderlinge relaties en de gewenstste in- en output beschrijven. Om alle essentiële activiteiten in werkpakketten zijn beschreven, is dit ook een goede basis om de gewenste interne kwaliteitsborging in vast te leggen en te monitoren.
Risico- en kansenmanagement
Om te anticiperen op wat gaat komen wordt, in alle projectactiviteiten, gestuurd op risico’s. Binnen SAA wordt daarnaast ook expliciet gekeken naar en gestuurd op kansen. Risico- en kansenmanagement stimuleert pro-actief handelen, vooruit kijken en over grenzen kijken en daarmee de kwaliteit van het werk.

Bij de invulling van het Kwaliteit Management Systeem heb ik mijn aandacht vooral gericht op deze speerpunten. Een belangrijk uitgangspunt was daarnaast om niet het wiel uit vinden, dus zo veel mogelijk aan te sluiten op de binnen Rijkswaterstaat vastgelegde kaders en richtlijnen en alleen hiervan af te wijken als dit specifiek voor het project nodig was.

Om het Kwaliteit Management Systeem zo toegankelijk mogelijk te maken heb ik het opgezet als intranetsite waarmee niet alleen de projectspecifieke documenten werden ontsloten, maar ook de van toepassing zijnde, vaak moeilijk vindbare, interne RWS afspraken eenvoudig toegankelijk werden gemaakt.

Het bestond uit de volgende hoofdonderdelen:

– Doel en projectplan
– RWS kaders en richtlijnen
– SAA kaders en richtlijnen
– Verbeteracties

PDCA cyclusDe eerste onderdelen hebben, in de gebruikte PDCA cyclus (plan-do-check-act), betrekking op de plan fase en beschrijven de do en check fase. De act fase was terug te vinden onder het onderdeel Verbeteracties, waarin alle resultaten van evaluaties, audits en toetsen werden vastgelegd en waarmee de hieruit voortkomende aanbevelingen werden bewaakt.

Ik gebruikte het Kwaliteit Management Systeem en de hierin vastgestelde speerpunten om lancunes en gebrekkige samenwerking in de projectbeheersing te signaleren en oplossingen met betrokkenen te bespreken.

Zo initieerde en adviseerde ik over o.a.

– opzet integraal wijzigingenbeheer
– werkwijze opstellen Klant Eisen Specificatie (KES)
– werkwijze opstellen Systeem Eisen Specificatie (KES)
– uitwerken taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van IPM rollen in totaal- en deelproject
– implementeren speerpunten in maandrapportage

Natuurlijk stelde ik ook het Succeskompas van SAA vast en verhelderde hiermee het succesmodel dat opgenomen is in het projectplan van SAA.

Het opgezette KMS vond men toepasbaar en waardevol voor alle projecten van Rijkswaterstaat. Omdat het beheer hiervan als kernfunctie werd gezien heb ik al mijn werkzaamheden eind 2010 overgedragen aan een RWS-medewerker.